.NFT مخفف کلمات Non-fungible token به معنی توکن غیرمثلی است که از ویژگی بسیار مهم آن می توان به منحصر به فرد بودن آن اشاره کرد، یعنی می توان گفت هر واحد NFT ویژگی مخصوص به خود را دارد که آن را از سایرین متمایز می کند درست بر خلاف سایر ارز های دیجیتال نظیر بیت کوین واتریوم که مثلی هستند و واحدهای تعویض‌پذیر دارند.
در دنیای اقتصاد، زمانی می توان گفت که یک کالا (یا پول) مثلی یا تعویض‌پذیر (Fungible) است که بتوان واحدهای آن را با یکدیگر تعویض کرد که در این صورت هیچ یک از آن ها نسبت به دیگری کم‌ارزش‌تر یا با ارزش‌تر نیست.
به‌طور کلی اسکناس‌ها، بیت کوین، دلار، ریال و.. جزو دسته مثلی هستند. یک اسکناس 5۰,۰۰۰ تومانی برابر است با یک اسکناس 5۰,۰۰۰ تومانی دیگر که هیچ کدام نسبت به دیگری ارزش کمتر و یا بیشتری نداردو قابل تعویض با یکدیگرند. پس چنانچه بخواهید یک کالا با این قیمت را خریداری کنید می توانید از هر دوی این اسکناس ها استفاده کنید.
ولی دارایی های غیرمثلی (Non-fungible) درست در نقطه مقابل قرار دارند قرار دارند در واقع هر آنچه که قابل مبادله نباشد در این دسته جای می گیرد.
برای درک بهتر می توان لپ‌تاپ، تلفن همراه و خودروی شخصی را مثال زد. تمامی این لوازم در دسته مثلثی قرار می گیرند زیرا منحصر به فرد هستند و نمی توان لوازم دیگر دقیقا با همان ویژگی و اطلاعات موجود را جایگذین آن ها کرد. مثلا چنانچه ماشین خود را به کسی قرض دهید شخص مورد نظر نمی تواند ماشین دیگری را به شما برگرداند او باید همان چیزی را که از شما قرض گرفته است را به شما بازگرداند.
یک نمونه مثلثی دیگر شاهکار لئوناردو داوینچی تابلوی «مونالیزا» است. آیا کسی قادر است این اثر تاریخی را با یک تابلو دیگر معاوضه کند به بهانه این که هردو این تابلو ها نقاشی هستد ؟
توکن غیرمثلی چیست؟
NFT یا توکن غیرمثلی در واقع یک دارایی دیجیتال (همانند ارز دیجیتال) است که بر روی بلاک چین ذخیره می شود و منحصر به فرد است. به عنوان مثال می توان آیتمهای بازی‌های کامپیوتری، آثار هنری دیجیتال، بلیط رویدادهای مختلف، یک خانه که به‌شکل توکن درآمده است و … را در توکن‌های غیرمثلی دسته بندی کرد.
در مورد بلاک چین بیشتر بدانید.
توکن‌های غیرمثلی؛ دارایی‌های دیجیتالی هستند که هیچ کدام مشابه دیگری نیست.
توکن‌های غیرمثلی مانند ارزهای دیجیتال معمولی (بیت کوین، اتریوم و …) هستند پس می توان آن ها را روی کیف پول‌های دیجیتال ذخیره و جا به حا کرد. مالکیت یک NFT به شخصی تعلق دارد که صاحب کیف پول (کلید خصوصی) است. سه ویژگی اصلی این توکن‌ها که آنها را متمایز می سازد عبارت است از:
منحصربه‌فرد بودن
منحصربه‌فرد بودن توکن‌های غیرمثلی به این مفهوم است که هر کدام از این توکن ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که در سایر توکن ها وجود ندارد. به‌عنوان نمونه، فرض کنید می خواهیم توکن یک خانه ۱۰۰ متری که در یک کوچه خاص و با ظاهری خاص هست را بسازیم. این خانه یک خانه منحصر به فرد است پس توکن آن نیز منحصر به فرد است.
کمیاب بودن
NFTها دارای ویژگی کمیاب بودن هستند که این موضوع باعث جذابیت آن ها شده است. کاربران قادر خواهند بود به‌شکل نامحدود واحد توکن درست کنند، ولی بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند ویژگی کمیاب بودن توکن‌های غیرمثلی خود را افزایش دهند در این صورت از بعضی از این توکن ها تنها یک عدد درست می شود.
غیرقابل تقسیم بودن
NFTها قابلیت تقسیم شدن را ندارند بنابراین تنهامی توان یک واحد کامل از آن را جا به جا کرد. مثلا شما نمی توانید 0.01 از یک عصر هنری را خریداری کنید، درست بر خلاف توکن های مثلثی مانند بیت کوین که شما قادر خواهید بود به طور مثال ۰.۰۰۱ از یک واحد بیت کوین را بخرید.
مزایای اصلی NFTها
شکل پیشرفته‌تر دارایی‌های دیجیتال غیرمثلی توکن‌های غیرمثلی می باشند. در واقع پس از پیدایش اینترنت و گسترش یافتن فضای مجازی، دارایی‌های دیجیتال غیرمثلی وارد عرصه شدند. به طور مثال مدت‌هاست که می توان در بازی‌های کامپیوتری آیتمهای مجازی مختلف را کسب و ذخیره کرد. و یا سال‌هاست که می توان به وسیله اینترنت بلیط رویدادهای مختلف هنری و ورزشی و.. را تهیه و خرید کرد. پس توکن‌های غیرمثلی دقیقاً برای حل کردن چه مشکلاتی به وجود آمده اند؟ باری یافتن پاسخ این سوال دو ویژگی اصلی زیر را بررسی می کنیم:
مالکیت حقیقی
شرکتی که وظیفه صادر کردن و فروش بلیط را بر عهده دارد به راحتی قادر خواهد بود بلیطی را که برای یک رویداد به شما فروخته است را باطل کند. یا در بازی های کامپیوتری ، نمی توان مالک واقعی آیتم های بدست آمده در بازی بود و همچنین این آیتم در خارج از بازی ارزش و قابلیتی ندارند.
اما در مورد NFTها داستان متفاوت است. NFT ها با استفاده از بستر بلاک چین توزیع و رمزنگاری شده اند که از این طریق به کاربران مالکیت واقعی را واگذار می کند.
قابلیت انتقال و معامله
توکن‌های غیرمثلی قابلیت این را دارند که به راحتی بر روی کیف پول‌های دیجیتالی که بر روی موبایل و کامپیوتر اشخاص موجود است، منتقل شوند و همچنین قابلیت معامله در صرافی‌ها نیز دارند. از این رو خیلی راحت می‌توان یک آیتم بازی، بلیط ، آثار هنری وسایر دارایی‌های را با پول واقعی به بفروشید و یا آنها را در بازار آزاد از شخص دیگری بخرید.
موارد کاربرد NFTها
هنر دیجیتال
یکی از دغدغه های هنرمندانی که در حوزه دیجتال کار می کنند محافظت از کپی رایت یا همان حق نشر است امروزه سرقت آثار هنری در دنیای دیجیتال بسیار ساده است. از طرفی، با استفاده از NFT می‌توان یک اثر هنری را خرید و آن را در یک فضای دیجیتال به اشتراک گذاشت. با استفاده از بلاک چین، فرد می تواند مالکیت خود را (با استفاده از کلید خصوصی) بریک اثر هنری اثبات کند. در این روش هنرمندان هم می‌توانند سود بیشتری دریافت کنند، زیرا دیگر واسطه‌ای وجود ندارد.
کلکسیونی‌‌ها
یکی از کارهایی که می توان با توکن‌های غیرمثلی انجام داد، ایجاد کردن کلکسیونی از دارایی‌های دیجیتال است.
به طور مثال یک تمبر قدیمی که متعلق به ۷۰ سال پیش است در حال حاضر دارای هیچ کاربردی نیست، ولی ارزش بسیاری دارد به طوری که کلکسیونرهای تمبر به دنبال آن هستند.
بازی
بازی‌های کامپیوتری قابلیت فروش به طور مثال یک سلاح یا یک لباس (اسکین) خاص را ندارند. در صورتی که آیتمهای بازی به توکن تبدیل شوند، می‌توان آنها را خارج از بازی و در صرافی‌های آنلاین به فروش رساند و معامله کرد. بازی‌های موجود در بستر بلاک چین در حال افزایش است و توکن‌های غیرمثلی از ارکان اصلی آن هاست.
دارایی‌های مجازی
دامنه ETH توسط تیم Ethereum Name Service به توکن‌های غیرمثلی تبدیل شده است. این یعنی مالکیت این دامنه‌ها به صورت تضمینی است. این دامنه‌هاب بدون نیاز به واسطه قابل انتقال و معامله هستند.
با استفاده از دنیای NFTها افراد قادر خواهند بود در دنیاهای مجازی زمین، خانه، وسایل و لباس خریداری کنند.
دارایی‌های دنیای واقعی
یک خانه، زمین یا هر دارایی دیگر که در دنیای واقعی وجود دارد با استفاده از NFTها و بلاک چین قابل تبدیل به توکن است که این کار معاملات این دارایی ها را به آسانی ارسال و دریافت یک پیامک کرده است. با این حال، از لحاظ حقوقی توکن ها قابل تایید مراجع قضایی و حقوقی نیستند و رسمیت ندارند.
